بسته بندی وکیوم، روشی ایده‌آل برای نگهداری محصولات غذایی تازه و پخته شده است. این فرایند کارآمد به حفظ کیفیت و خواص ارگانولپتیکی مواد غذایی کمک می‌کند و یک سد بهینه در برابر عوامل خارجی ایجاد می‌نماید.
برای اطمینان از نگهداری صحیح محصولات، باید وکیوم به‌دقت ایجاد شود و از بسته بندی مواد غذایی مناسب برای پشتیبانی از این فرایند استفاده گردد. در این متن، موارد مناسب برای انتخاب بسته بندی وکیوم، بهترین بسته بندی مواد غذایی برای استفاده و برخی نکات مفید در مورد نگهداری مواد غذایی بسته بندی شده با وکیوم را بررسی خواهیم کرد.
سیستم های بسته بندی وکیوم
بسته بندی وکیوم فرایندی است که بلافاصله پس از تولید یا پخت غذا برای خارج‌کردن هوا از بسته انجام می‌شود. پس از خروج هوا، برای اطمینان از عدم تماس اکسیژن با مواد غذایی تا زمان باز شدن بسته، بسته بندی به‌صورت درزگیری شده مهروموم می‌شود.
همچنین مواد غذایی را می‌توان در اتمسفر اصلاح شده بسته بندی کرد که شامل خارج‌کردن هوا از بسته و جایگزین‌کردن آن با مخلوط خاصی از گازهای بی‌اثر است. بسته به نوع محصولی که باید نگهداری شود، از مخلوط‌های مختلفی از گازها برای جایگزینی هوای داخل بسته استفاده می‌شود. درهرصورت، گازهای اصلی مورداستفاده برای بسته بندی در اتمسفر اصلاح شده، دی‌اکسیدکربن، نیتروژن، اکسیژن و آرگون هستند.
روش دیگر، بسته بندی با روکش (skin packaging) است، تکنولوژی که از هر دو روش بسته بندی وکیوم و درزگیری حرارتی استفاده می‌کند. در بسته بندی با روکش، یک فیلم شرینک (فیلم استرچ حرارتی) روی محصول اعمال می‌شود، درحالی‌که پایه از پلاستیک یا مقوا ساخته شده و درزگیری از طریق حرارت ایجاد می‌شود.
بسته بندی وکیوم مواد غذایی چگونه انجام می‌شود؟ این فرایند را می‌توان در محیط‌های خانگی یا صنعتی، با استفاده از سیستم‌های مختلف انجام داد:
- دستگاه‌های بسته‌بندی با مکش خارجی: این دستگاه‌ها در مصارف خانگی یا حرفه‌ای با مقیاس کوچک کاربرد دارند و خلائی معادل ۹۰ تا ۹۵ درصد ایجاد می‌کنند. استفاده از آن‌ها بسیار ساده و راحت است. به این صورت که مواد غذایی درون کیسه وکیوم قرار داده شده و دستگاه، هوای داخل آن را خارج کرده و بسته‌بندی را مهروموم می‌کند.
- دستگاه‌های بسته بندی وکیوم محفظه‌ای: این دستگاه‌ها برای مصارف حرفه‌ای، مانند صنایع غذایی، محصولات پروتئینی و رستوران‌ها مناسب هستند و می‌توانند خلائی معادل ۹۹ درصد ایجاد کنند. مواد غذایی درون دستگاه قرار داده شده و پس از بستن درب، دستگاه به‌صورت خودکار هوا را خارج کرده و کیسه را به طور کامل می‌بندد.
چرا بسته بندی وکیوم مواد غذایی مفید است؟ دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد. اولاً، وکیوم مانع از اکسیداسیون مواد غذایی شده و در نتیجه باعث افزایش ماندگاری محصول می‌شود. همچنین روشی موثر برای کاهش ضایعات مواد غذایی و نگهداری راحت‌تر و کارآمدتر آن‌ها است. علاوه بر این، به لطف خاصیت سدکنندگی بهینه، طعم، بافت و تازگی مواد غذایی را حفظ می‌کند.
نکات و توصیه‌های بسته بندی وکیوم
برای بسته بندی وکیوم صحیح مواد غذایی، به چند نکته اساسی باید توجه کرد. اول‌ازهمه، بررسی دوخت در بسته بندی وکیوم برای جلوگیری از ورود هوا یا خروج گازها در سیستم‌های بسته بندی با اتمسفر کنترل شده ضروری است. دستگاه‌های بسته بندی وکیوم باید به‌دقت مورد بررسی قرار گیرند و زمان دوخت همیشه باید رعایت شود.
برای اطمینان از یک دوخت کامل، توصیه می‌شود از بسته‌بندی‌های کوچک‌تر از نوار دوخت استفاده کنید. در مورد خود بسته بندی وکیوم، مهم است کیسه‌های مناسبی با ابعاد و ویژگی‌های خاص مانند مقاومت و خاصیت سد در برابر نور، رطوبت و سایر عوامل خارجی انتخاب کنید.
برخی از شرکت‌های بسته بندی، راه‌حل‌های اختصاصی بسته بندی وکیوم را برای محصولات غذایی ارائه می‌دهند که از کیفیت بالا و قابلیت اطمینان بسیار خوبی برخوردار هستند. به‌عنوان‌مثال، بسته بندی اسکین برای مواد غذایی را در نظر بگیرید که از یک فیلم پلاستیکی محافظ برای ایجاد یک سد بهینه تشکیل شده است و برای بسته بندی انواع محصولات از جمله غذاهای تازه و فسادپذیر ایده‌آل است.
سیستم اسکین پک دارای یک سینی (از جنس پلاستیک یا مقوا) به‌عنوان پایه و یک فیلم محافظ است که به لطف خاصیت سدی در برابر عوامل خارجی، ماندگاری مواد غذایی را افزایش می‌دهد.
ماندگاری محصولات با بسته بندی وکیوم
بسته بندی وکیوم یکی از برترین روش‌های نگهداری مواد غذایی است که با افزایش ماندگاری آن‌ها، از عوامل فاسدشدن مانند تماس با اکسیژن جلوگیری می‌کند. برای نمونه، نان تازه با بسته بندی وکیوم به مدت ۷ تا ۸ روز ماندگاری پیدا می‌کند، درحالی‌که ماندگاری نان بدون بسته بندی وکیوم تنها ۲ تا ۳ روز است. به همین ترتیب، ماندگاری کوکی با بسته بندی وکیوم به ۱۲ ماه افزایش می‌یابد، درحالی‌که در بسته بندی سنتی، این محصول تنها ۴ تا ۶ ماه قابل نگهداری است.
بسته بندی وکیوم در یخچال نیز تأثیر بسزایی بر ماندگاری مواد غذایی دارد. گوشت گاو که در حالت عادی ۳ تا ۴ روز در یخچال قابل نگهداری است، با بسته بندی وکیوم تا ۳۰ تا ۴۰ روز ماندگاری خواهد داشت. همچنین، ماندگاری سبزی‌های خام از ۵ تا ۶ روز به ۱۸ تا ۲۰ روز با بسته بندی وکیوم افزایش می‌یابد.
به طور خلاصه، بسته بندی وکیوم روشی کارآمد برای نگهداری مواد غذایی در مصارف خانگی، حرفه‌ای و صنعتی است. بااین‌حال، انتخاب سیستم مناسب و بسته بندی سازگار با محصول، اهمیت ویژه‌ای دارد.
برخی از مزایای بسته بندی وکیوم مواد غذایی
بسته‌بندی وکیوم با ایجاد یک محیط بدون هوا، نیاز به استفاده از مواد نگهدارنده شیمیایی را کاهش می‌دهد. این موضوع به‌ویژه برای مصرف‌کنندگان حساس به مواد افزودنی و شیمیایی اهمیت دارد. با انتخاب بسته‌بندی وکیوم، می‌توان محصولات سالم‌تری را به بازار عرضه کرد که این امر موجب افزایش رضایت مشتریان و ایجاد یک مزیت رقابتی برای تولیدکنندگان می‌شود.
استفاده از بسته بندی وکیوم می‌تواند به افزایش بهره‌وری و سودآوری کسب‌وکارها کمک کند. با کاهش ضایعات، بهبود نگهداری و کاهش نیاز به مواد افزودنی، هزینه‌های تولید کاهش می‌یابد. همچنین، افزایش عمر مفید محصولات به معنای فروش بیشتر و کاهش نیاز به تخفیف‌های زیاد برای فروش سریع‌تر محصولات نزدیک به تاریخ انقضای است.
بسته بندی وکیوم تنها برای استفاده در صنایع نیست، بلکه در مصارف خانگی نیز بسیار کاربرد دارد. مصرف‌کنندگان می‌توانند با استفاده از دستگاه‌های وکیوم خانگی، مواد غذایی خود را برای مدت طولانی‌تری نگهداری کنند. این امر به کاهش هدررفتن غذا و مدیریت بهتر موجودی مواد غذایی در خانه کمک می‌کند. همچنین، نگهداری مواد غذایی در بسته‌بندی‌های وکیوم شده، فضای یخچال و فریزر را بهینه‌تر می‌کند.
بسته بندی وکیوم امکان طراحی بسته‌بندی‌های متنوع و جذاب را فراهم می‌کند. این ویژگی به تولیدکنندگان اجازه می‌دهد تا بسته‌بندی‌هایی با ظاهر جذاب و عملکرد بالا ایجاد کنند که می‌تواند به جلب‌توجه مشتریان در فروشگاه‌ها کمک کند. بسته‌بندی‌های زیبا و کاربردی می‌توانند تجربه خرید را بهبود بخشند و تمایل مشتریان به خرید محصولات را افزایش دهند.
سخن پایانی
بسته بندی وکیوم یک راهکار موثر و کارآمد برای نگهداری طولانی‌مدت و حفظ کیفیت محصولات در صنایع مختلف است. باتوجه‌به مزایای متعدد این روش، انتخاب بسته‌بندی وکیوم می‌تواند به بهبود مدیریت موجودی، کاهش ضایعات، و حفظ تازگی و کیفیت محصولات کمک کند؛ بنابراین، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان باید باتوجه‌به نوع محصول و نیازهای خاص خود، از بسته‌بندی وکیوم بهره ببرند.
