بسته‌بندی محصولات به شیوه صحیح و کارآمد، موضوع مهمی است که باید مورد توجه تولید کنندگان و صاحبان کارخانجات قرار بگیرد. با بسته‌بندی مناسب میتوان محصولات را به شکل موثری روانه بازار کرد. برای این کار هم مواد زیادی در دسترس است که از پرکاربردترین و محبوبترین آنها میتوان به پلاستیک اشاره کرد. اما چرا بسته‌بندی‌های پلاستیکی محبوبیت بیشتری نسبت به سایر مواد دارند؟ اگر برای شما همچنین سوال مطرح است، بهتر است به دلایل اهمیت بیشتر بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها توجه داشته باشید.
پلاستیک و انواع آن
پلاستیک مجموعه‌ای از مواد پلیمری است که با در کنار هم قرار گرفتن آنها تولید می‌شود. مواد پلاستیکی به صورت نرم و سخت تولید می‌شوند و از نظر ساختاری و ابعادی تنوع زیادی دارند. ترکیبات پلاستیکی بر اساس ساختار و ساختمان تشکیل دهنده و خواص فیزیکی خود، به انواع مختلفی قابل دسته‌بندی است. هر کدام از آنها هم بر اساس ساختار خود در صنایع خاصی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای مثال مواد پلی اتیلن که نوعی پلاستیک محسوب می‌شوند، در صنعت بسته‌بندی کاربرد بسیار گسترده‌ای نسبت به سایر انواع پلاستیک دارند.
اگر بخواهیم مواد پلاستیکی را بر اساس ساختارشان تقسیم‌بندی کنیم، به سه دسته طبیعی، مصنوعی یا صنعتی و نیمه مصنوعی قابل تقسیم هستند. از انواع پلاستیک طبیعی میتوان به رزین و کائوچو اشاره کرد. پلاستیک‌های صنعتی هم خود شامل انواع مختلفی هستند که بیشتر در تولید قطعات و لوازم یدکی تجهیزات مختلف استفاده می‌شوند. همچنین از پلاستیک‌های صنعتی یا مصنوعی در صنعت بسته‌بندی نیز استفاده زیادی می‌شود. خوب است بدانید مواد پلیمری مصنوعی برای اولین بار در سال 1869 میلادی توسط شخصی به نام جان وسلی کشف شدند. بعد از کشف آن هم مواد پلاستیکی مختلف دیگری کشف شده و از آن زمان تا به امروز در بخش‌ها و صنایع مختلف به خصوص صنعت بسته‌بندی مورد استفاده قرار گرفتند. پس پلاستیک از مواد بسیار پرکاربرد بوده و در صنایع متعددی قابل استفاده است.
پرکاربردترین پلیمر در صنعت بسته‌بندی
از جمله مواد پلاستیکی یا پلیمرهای پرکاربرد در صنعت بسته‌بندی میتوان به پلی اتیلن اشاره کرد. این ماده از نفوذ سایر مواد به داخل بسته‌بندی جلوگیری کرده و معمولا به عنوان یک لایه محافظ در لایه‌های پوششی به همراه سایر مواد پلیمری استفاده می‌شود. استفاده از این مواد و لمینت‌ها در بسته‌بندی مواد غذایی همچون چیپس و قهوه بسیار رایج است.
پلی اتیلن ترفتالات به صورت انعطاف‌پذیر و یا سخت و محکم به کار برده می‌شود. از حالت منعطف آن برای انواعی از کیسه‌ها و ساختارهای پوششی به خصوص لایه‌های چاپی استفاده می‌شود. پلی اتیلن‌های سنگین وزن هم بیشتر به حالت سخت و محکم به کار برده می‌شوند که در این رابطه میتوان به بطری‌های شیر تازه اشاره کرد.
مزایای استفاده از پلاستیک برای بسته‌بندی
استفاده از پلاستیک برای بسته‌بندی محصولات مختلف از مزایای زیادی برخوردار است که عبارتند از:
- ایمن بودن: پلاستیک‌ها نسبت به خوردگی و شکنندگی مقاوم هستند و مشکلی برایشان از این نظر ایجاد نمی‌شود. برای همین زمانی که چندین محصول با بسته‌بندی پلاستیکی بر روی هم قرار گرفته و یا به آنها ضربه وارد شود، دچار شکستگی نمی‌شوند.
- بهداشتی بودن: پلاستیک‌ها قادر به حفاظت از محصولات نسبت به آلودگی‌ها هستند. این خصوصیت از مواد پلاستیکی برای بسته‌بندی مواد پزشکی همچون سرنگ استریل از اهمیت زیادی برخوردار است.
- وزن سبک: بسته‌بندی‌های پلاستیکی در مقایسه با دیگر بسته‌بندی‌ها وزن کمی دارند. همچنین نسبت به برخی از آنها نیاز به فضای کمتری داشته و خیلی راحت مورد حمل و نقل و جابجایی قرار می‌گیرند.
دلایل ارجحیت بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها
حال که با پلاستیک و مزایای بسته‌بندی با آن آشنا شدیم، بهتر است به سراغ دلایل اهمیت بیشتر بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها برویم. این موارد عبارتند از:
1. وزن سبک و چگالی کم
یکی از چالش‌ها و معضلات افراد در صنعت بسته‌بندی، وزن بالای بسته‌ها یا ظروف بسته‌بندی است. سنگین بودن این مواد سبب مشکلاتی در فرآیند پخش، حمل و نقل و انبارداری می‌شود. همچنین ممکن است خسارات زیادی به واسطه شکستگی بسته‌بندی‌ها و محتویات آنها رخ دهد. حال همانطور که متوجه شدیم پلاستیک‌ها از جمله مواد کم وزن هستند و چگالی کمی دارند. این مواد برخلاف متریالی همچون شیشه، چگالی و وزن کمی دارند و در عین حال از مقاومت بالایی نسبت به ضربه و فشار برخوردار هستند. برای همین این دو عامل باعث شده تا بسته‌بندی‌های پلاستیکی محبوبیت و کاربرد بیشتری نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها داشته باشند.
2. پایداری بالا
از دیگر موارد در این زمینه باید به پایداری بالای بسته‌بندی‌های پلاستیکی اشاره کرد. برخی افراد تصور دارند مواد پلاستیکی نسبت به خوردگی و فرسایش مقاومت ناچیزی دارند. در صورتی که اینطور نبوده و این مواد نسبت به عوامل مخرب همچون خوردگی و فرسودگی از خود مقاومت زیادی نشان می‌دهند. برای همین مواد و محتویات موجود در بسته‌بندی‌های پلاستیکی میتوانند ماندگاری و عمر بیشتری نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها داشته باشند. همین موضوع باعث شده تا اغلب کالاهای صادراتی با استفاده از مواد پلاستیکی بسته‌بندی و صادر گردند.
3. شکل پذیری بالا
از دیگر دلایل اهمیت بیشتر بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها باید به شکل‌پذیری بالای این مواد اشاره کرد. موادی همچون فلز و شیشه جزو موادی هستند که شکل‌پذیری کمی دارند. اما مواد پلاستیکی به دلیل ماهیت منعطف خود به این شکل نیستند و پس از شکل‌گیری میتوانند مقاومت مطلوبی نسبت به حرارت از خود نشان دهند. همین موضوع و خصوصیت باعث شده تا هزینه‌های مربوط به بسته‌بندی را تا حد زیادی کاهش دهند.
4. بی‌اثر بودن نسبت به مواد شیمیایی مختلف
مورد دیگری که سبب محبوبیت و پرکاربرد شدن بسته‌بندی‌های پلاستیکی شده است، واکنش‌ناپذیری آنها است. این مواد نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها واکنش‌ناپذیرتر هستند. مواد پلاستیکی برخلاف موادی همچون فلز و شیشه در برابر اکسایش، رسوب و رطوبت واکنشی از خود نشان نمی‌دهند و مانع از نفوذ عوامل محیطی مخرب به داخل بسته‌بندی می‌شوند. برای همین این مواد برای بسته‌بندی و نگهداری از محصولات آرایشی و بهداشتی و همچنین مواد غذایی کاربرد وسیعی دارند. بسته‌بندی‌های پلاستیکی اغلب برای حفاظت و نگهداری طولانی مدت از مواد غذایی و خوراکی‌های مختلف استفاده می‌شوند.
5. تطبیق‌پذیری
از دیگر خصوصیات و مزایای بسته‌بندی‌های پلاستیکی باید به قابلیت تطبیق‌پذیری اشاره کرد. به عبارتی میتوان گفت پلاستیک‌ها با روش‌های مختلفی همچون سیستم تزریق و ترموفرمینگ قابل تولید هستند و میتوانند در فرآیندهایی مانند وکیوم فرمینگ مورد استفاده قرار بگیرند.
6. تنوع بالا
بسته‌بندی‌های پلاستیکی در انواع مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. هر کدام از آنها هم از مواد اولیه پلیمری یا پلاستیکی مختلفی ساخته شده و کاربری متفاوتی دارند. در این رابطه میتوان به انواع فیلم، پوسته، ظرف، بشکه، کیسه و بطری اشاره کرد. فیلم‌های بسته‌بندی همچون فیلم شیرینگ و فیلم استرچ از پرکاربردترین مواد در بسته‌بندی‌های پلاستیکی هستند.
7. قابلیت دوخت حرارتی
بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به بسته‌بندی‌های فلزی و شیشه‌ای مزیت دیگری هم دارند و آن قابلیت دوخت حرارتی است. با استفاده از دستگاه‌های مخصوصی همچون دستگاه پرس یا دوخت پلاستیک و سیستم گرمایشی میتوان سراسر بسته پلاستیکی را پوشش داده و از این طریق مانع از نفوذ عوامل محیطی به داخل بسته شد. این ویژگی برای بسته‌بندی محصولاتی همچون مواد غذایی و مواد بهداشتی از اهمیت زیادی برخوردار است.
8. حمل آسان و اشغال فضای کم
از دیگر دلایل اهمیت و محبوبیت بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها باید به سهولت در جابجایی و اشغال فضای کم اشاره کرد. از آنجایی که انعطاف‌پذیری مواد و بسته‌های پلاستیکی بالا است، طی فرآیندهای صنعتی راحت‌تر شکل و فرم کالای مورد نظر را می‌گیرند و در مراحل جابجایی و حمل و نقل نیز فضای کمتری را اشغال می‌کنند.
9. مقرون به صرفه بودن
به عنوان آخرین مزیت بسته‌بندی‌های پلاستیکی میتوان به مقرون به صرفه بودنشان اشاره کرد. بسته‌بندی‌های پلاستیکی هزینه کمتری نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها دارند. همچنین این نوع از بسته‌بندی‌ها میتوانند سبب کاهش هزینه‌های مربوط به حمل و نقل و نگهداری از آنها در فرآیند انبارداری و فروش شوند. برای همین بسیاری از تولید کنندگان برای کاهش هزینه‌های خود به سراغ بسته‌بندی‌های پلاستیکی می‌روند.
اثرات مخرب به واسطه نبود بسته‌بندی‌های پلاستیکی
بسته‌بندی‌های پلاستیکی از عوامل حفاظتی از محصولات به خصوص مواد غذایی نسبت به فاسدشدگی و خرابی زودرس هستند. بسته‌بندی پلاستیکی امکان حمل مواد غذایی برای مسافت‌های طولانی را فراهم می‌کند و میزان ماندگاری آن را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد. همچنین این بسته‌بندی‌ها میتوانند به حفظ باقی مانده مواد غذایی کمک کرده و از این طریق سبب کاهش دور ریز مواد غذایی شوند. بسته‌بندی‌های پلاستیکی در انواع مختلفی هستند و دارای ویژگی‌های مختلف عملکردی همچون انعطاف‌پذیری، شفافیت، مقاوم بودن نسبت به عوامل شیمیایی و گرمایی و سدگری در برابر رطوبت و اکسیژن می‌باشند. برای همین بسته‌بندی‌های پلاستیکی، مواد ایده‌الی برای دنیای امروز محسوب می‌شوند. بدون این مواد حمل و نقل محصولات بدون تلفات و تامین نیازهای اشاره شده بسیار دشوار و یا اغلب غیر ممکن می‌شود.
جمع بندی
پلاستیک جزو متریال‌های بسیار مهم و کاربردی است که نه تنها در تولید بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می‌گیرد، بلکه در بسته‌بندی محصولات نیز نقش مهمی دارد. بسته‌بندی‌های پلاستیکی نسبت به سایر بسته‌بندی‌ها از مزایا و ارجحیت‌های زیادی برخوردار هستند که در این رابطه باید به وزن و چگالی کم، انعطاف‌پذیری و شکل‌پذیری، مقاومت بالا، تنوع بالا، تطبیق‌پذیری و قابلیت دوخت اشاره کرد. برای خرید بهترین دستگاه بسته‌بندی پلاستیکی میتوانید از طریق شرکت خاور وکیوم اقدام نمایید.
