برای قرار دادن لایه اضافی از طریق پرس وکیوم بر روی چوب و ام دی اف، از دستگاه‌های پرس وکیوم استفاده می‌شود. این دستگاه‌ها در ایران به نام‌ها و یا انواعی چون دستگاه پرس ممبران (غشا)، دستگاه روکش mdf و دستگاه روکش PVC شناخته می‌شوند. در این مطلب قرار است به بررسی پرس غشایی در پرس وکیوم بپردازیم و با دستگاه مخصوص به آن بیشتر آشنا شویم.
پرس وکیوم چیست؟
پیش از هر چیز بهتر است کمی با پرس وکیوم و ماشین آلات آن آشنا شویم. ماشین پرس وکیوم یکی از دستگاه‌های صنعتی است که برای نصب یک لایه اضافی روی چوب و ام دی اف مورد استفاده قرار می‌گیرد. پرس وکیوم با اعمال فشار و همچنین ایجاد خلا همراه است. این یعنی برای چسباندن و پرس کردن لایه اضافی روی ماده مورد نظر، از ایجاد خلا و همچنین فشار استفاده شود. کلیه عملیاتی که روی چوب انجام می‌شوند، توسط خود دستگاه صورت می‌گیرند و اپراتور کمترین میزان دخالت را در آن دارد. پس پرس وکیوم به عملیات چسباندن PVC یا هرگونه روکش و لمینت بر روی چوب اشاره دارد و برای این کار باید از دستگاه پرس وکیوم روکش چوب یا همان ماشین پرس وکیوم استفاده شود.
مفهوم ممبران و پرس غشا
کلمه ممبران از واژه انگلیسی Membrane آمده است که در لغت به معنای غشا است. البته تلفظ صحیح این کلمه ممبرین است که در بین بسیاری ممبران جا افتاده است. استفاده از روکش و غشا در صنعت کابینت سازی و صنایع چوبی، کاربرد زیادی دارد. روکش‌های ممبران اغلب از جنس سیلیکون و یا PVC هستند و دارای طرح و رنگ‌های بسیار متنوع و زیبایی می‌باشند. تنوع طرح و رنگ‌های آن باعث شد تا با هر سلیقه‌ای همخوانی داشته باشند. برای پرس کردن چنین روکش‌هایی بر روی چوب‌های کابینت و یا هر سازه دیگری باید از چسب مخصوص استفاده شود. چسب‌های وکیوم ممبران نیز تنوع زیادی دارند که از معرفی آنها در این مطلب خودداری می‌کنیم.
ممبران و نقش آن در کابینت سازی
کابینت آشپزخانه از طریق مواد مختلفی چون چوب، ام دی اف، نئوپان، فلز و غیره ساخته می‌شود. حال در صنعت کابینت سازی و صنعت چوب، نام ماده دیگری با عنوان ممبران به گوش می‌خورد. ممبران ماده‌ای است که به عنوان روکش استفاده می‌شود و نمیتوان آن را یک جنس جدید برای کابینت‌ها در نظر گرفت. در واقع ممبران ماده‌ای است که با استفاده از تکنولوژی منحصر بفرد لایه بیرونی ام دی اف، پی وی سی یا نئوپان را وکیوم می‌نماید. این کار هم از طریق دستگاه وکیوم ممبران صورت می‌گیرد. توسط این دستگاه‌ها هوای بین ام دی اف و ماده ممبران به خوبی تخلیه شده و با ایجاد خلا عمل چسبیدن صورت می‌گیرد.
دستگاه پرس ممبران یا همان پرس غشا
دستگاه وکیوم پرس ممبران یا membrane press machine، یکی از ماشین آلاتی است که در چند سال گذشته کاربرد زیادی در صنعت چوب پیدا کرده است. دلیل آن هم این است که کابینت‌های ممبران رونق زیادی پیدا کرده‌اند و افراد زیادی جذب چنین سازه‌های می‌شوند. محبوبیت آنها را هم میتوان به خاطر تفاوت ظاهری موجود دانست. تفاوت عمده ممبران با ام دی اف خام، در روکش‌های زیبا و جذابی است که در آن استفاده می‌شود. به این روکش‌ها، روکش‌های وکیوم ممبران یا پرس غشایی گفته می‌شود که عمدتا از جنس پی وی سی هستند. علاوه بر اینکه این مواد زیبایی زیادی دارند، سبب افزایش عمر و مقاومت ام دی اف هم می‌شوند. از همین جهات است که این روزها کاربرد زیادی در صنعت کابینت سازی پیدا کرده است.
نحوه عملکرد دستگاه وکیوم ممبران
استفاده از دستگاه وکیوم ممبران یا پرس غشا کار سختی نیست و تنها باید یک سری اطلاعات راجع به آن در اختیار داشت. برای پوشش MDF با روکش ممبران، باید روی ام دی اف طرح مورد نظر را با استفاده از دستگاه سی ان سی انجام داد. زمانی که طرح مورد نظر بر روی ام دی اف پیاده سازی شد، باید به سراغ چسب زدن با استفاده از دستگاه پاشش رفت. این چسب باید به طور کاملا یکنواختی بر روی تمام بخش‌های MDF قرار بگیرد و آن را به خوبی بپوشاند. همچنین باید لبه‌های کار را به خوبی با چسب پوشش داد. از آنجایی که اتصال در این بخش‌ها بسیار مهم است، عده‌ای معمولا از 2 لایه چسب برای این نواحی استفاده می‌کنند. پس از عملیات چسب زنی، باید کمی صبر کرد تا چسب کاملا خشک شود و آماده استفاده در داخل دستگاه شود.
با خشک شدن چسب ممبران، میتوان قطعات را داخل سینی دستگاه پرس وکیوم ممبران قرار داد. در این شرایط باید توجه شود که هیچ گونه لغزندگی در قطعات وجود نداشته باشد و ثبات و پایداری کامل هنگام فرآیند پرس فراهم باشد. پس از آن روکش سیلیکونی یا پی وی سی روی محصول کشیده شده و به خوبی آن را پوشش می‌دهد. سپس محفظه دستگاه بسته شده و آماده روکش زنی می‌شود.
در این مرحله دستگاه ممبران روکش را گرم می‌کند که این گرما و حرارت بستگی به موارد متعددی دارد. یکی از موارد مهم در این زمینه این است که چسب مورد استفاده باید با درجه حرارت دستگاه و روکش همخوانی داشته باشد. همچنین حرارت و گرما باید به حدی باشد که باعث نرم شدن کامل روکش پی وی سی یا سیلیکونی شود. در صورتی که روکش به حد نرم و منعطف خود نرسد، منجر به ترک خوردگی می‌شود و کیفیت کار را بسیار کاهش می‌دهد. زمانی که حرارت اعمال شود، چسب خشک شده مجددا احیا می‌شود و انعطاف روکش نیز بالا می‌رود.
پس از ایجاد حرارت داخل دستگاه، نوبت به ایجاد خلا و وکیوم است. با نرم و منعطف شدن روکش میتوان به سادگی خلا را ایجاد کرد. با این کار هم روکش به صورت کامل توسط خلا و وکیوم، روی ام دی اف پرس می‌شود. با به پایان رسیدن مراحل پرس، اطراف کار را با یک تیزی برش می‌دهند و قطعات را بیرون می‌آورند. در این مرحله باید توجه شود که هیچ گونه لبه اضافی در اطراف کار باقی نماند. چرا که ممکن است این لبه‌ها پس از مدتی سبب جدا شدن روکش شوند. پس از این کار باید به مدت 24 ساعت یعنی یک شبانه روز به چسب زمان داده تا کاملا خشک شود. خشک شدن چسب در این مرحله بسیار مهم است و سبب رسیدن به استحکام بالا می‌شود. بهتر است اشاره شود که در این مرحله نگهداری از قطعات بسیار مهم است و نباید در استفاده از آنها عجله به خرج داد. چرا که اگر چسبندگی به 100 درصد نرسیده باشد، سبب مشکلات متعددی می‌گردد.
کاربردهای پرس وکیوم ممبران و پرس‌های غشایی
در رابطه با کاربردهای پرس ممبران میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- روکش کردن درب‌های کابینت پس از تراش درب توسط دستگاه CNC
- روکش انواع قطعات ساخته شده با ام دی اف پس از برشکاری با دستگاه سی ان سی
- روکش قطعات خام ام دی اف
- روکش درب‌های ام دی اف
به طور کلی میتوان گفت برای هر نوع روکشی میتوان از دستگاه وکیوم ممبران استفاده کرد. این دستگاه‌ها انواع مختلفی هم دارند که بسته به نوع استفاده میتوان به سراغ نوع خاصی از آن رفت. برخی از دستگاه‌ها از 2 یا 3 سینی برخوردار هستند. چنین دستگاه‌هایی سبب صرفه جویی در زمان و افزایش سرعت در تولید می‌شوند. چرا که زمانی که دستگاه در حال انجام مراحل وکیوم و پرس است، میتوان محصولات دیگر را روی سینی دوم یا سوم آماده کرد. قیمت دستگاه وکیوم ممبران هم بستگی به نوع آن دارد. برای مثال تعداد سینی‌ها و همچنین لوازم جانبی به کار برده شده در این دستگاه‌ها، بر روی قیمت دستگاه وکیوم پرس ممبران تاثیر دارد. از طرفی نوسانات نرخ دلار هم بر روی قیمت دستگاه تاثیرگذار است. بنابراین بهتر است جهت استعلام قیمت خرید دستگاه پرس غشا یا ممبران با یک مرکز فروش معتبر تماس حاصل فرمایید.
تفاوت دستگاه وکیوم و ممبران
اگر با واژه‌های کابینت وکیوم، ممبران و طرح رومی مواجه شدید، باید بدانید که این موارد هیچ تفاوتی با هم ندارند و همه به یک مدل کابینت اشاره دارند. روشی که کابینت ممبران با استفاده از آن ساخته می‌شود، شامل وکیوم کردن روکش بر روی ام دی اف است. برای همین برخی به آن کابینت وکیوم هم می‌گویند.
در رابطه با تفاوت پرس وکیوم تخت و پرس وکیوم ممبران هم باید اشاره شود که پرس تخت دستگاهی است که برای پرس کردن روکش‌های چوبی روی ام دی اف خام استفاده می‌شود. عمده کاربرد آن نیز برای روکش قطعات تخت است و برای روکش کردن بخش‌هایی از چوب و ام دی اف که قبلا ماشین کاری شده‌اند، کاربردی ندارند. در این شرایط باید از دستگاه ممبران استفاده کرد. در واقع میتوان گفت با تولید ممبران ضعف‌های دستگاه پرس تخت جبران شد و کاربران با استفاده از آن توانستند به روکش تمامی انواع MDFها و درب‌های چوبی بپردازند.
جمع بندی
استفاده از روکش و غشا در صنعت کابینت سازی و صنایع چوبی، کاربرد زیادی دارد. روکش‌های ممبران که اغلب از جنس سیلیکون و یا PVC هستند، بر روی مواد قرار گرفته و سبب زیبایی بیشتر و همچنین افزایش استحکام و مقاومت آن می‌شوند. برای این کار هم باید از دستگاه پرس غشایی یا ممبران استفاده کرد که در متن به نحوه عملکرد آن اشاره داشتیم.
