یک دستگاه بسته بندی وکیوم، هوا را از یک کیسه یا ظرف خارج کرده و آن را به‌صورت درز بسته مهروموم می‌کند. این کار با ترکیبی از مکش و حرارت انجام می‌شود و مکش هوا را از کیسه خارج می‌کند و از حرارت برای بستن درب کیسه استفاده می‌شود.
این توضیح اولیه نحوه عملکرد دستگاه بسته بندی خلا است، اما برای نگاهی عمیق‌تر، باید نوع دستگاه بسته بندی خلا مورداستفاده را مشخص کنیم. همه دستگاه‌های بسته بندی خلا برای کمک به کاهش فساد، اکسیژن را از ظرف خارج می‌کنند، اما روش انجام این کار می‌تواند متفاوت باشد. این مقاله نحوه عملکرد انواع دستگاه‌های بسته بندی وکیوم را توضیح می‌دهد و اینکه کدام یک برای شما مناسب‌تر است.
انواع دستگاه های بسته بندی وکیوم
قبل از اینکه به نحوه عملکرد دستگاه وکیوم بپردازیم، اجازه دهید به طور خلاصه انواع دستگاه های وکیوم موجود را توضیح دهیم و سپس به نحوه عملکرد هر کدام بپردازیم.
1. دستگاه بسته بندی وکیوم لبه (Edge Vacuum Sealer):
احتمالاً این نوع از دستگاه وکیوم، برای اکثر افراد آشناست. این دستگاه‌ها با دربی قابل‌تشخیص هستند که پس از قرارگرفتن صحیح کیسه وکیوم در جای خود، روی انتهای باز کیسه بسته می‌شود. درزگیرهای لبه اغلب دارای یک کمپرسور داخلی هستند که در بحث نحوه عملکرد دستگاه اهمیت پیدا می‌کند. همچنین، آنها تقریباً همیشه به کیسه‌های وکیوم دارای کانال نیاز دارند. کیسه‌های دارای کانال به خروج هوای بیشتری از کیسه نسبت به کیسه‌های وکیوم صاف کمک می‌کنند.
2. دستگاه بسته بندی وکیوم نازله (Nozzle Vacuum Sealer):
این نوع دستگاه‌ها دارای یک نازل هستند که برای خارج‌کردن هوا درون محفظه بسته بندی وکیوم قرار می‌گیرد. اکثر درزگیرهای نازله دارای یک نازل قابل جمع‌شدن برای زمانی هستند که چرخه وکیوم کامل شود. این دستگاه‌ها در مصارف تجاری محبوب هستند و برای ایجاد وکیوم از یک پمپ وکیوم داخلی یا یک کمپرسور هوای خارجی استفاده می‌کنند. در صورت تمایل، آنها همچنین می‌توانند یک‌چرخه تزریق گاز را برای یک سبک متفاوت از بسته بندی با اتمسفر اصلاح شده ادغام کنند. به دلیل مکش از طریق نازل، محصولات با مایعات زیاد برای استفاده با دستگاه وکیوم نازله توصیه نمی‌شود.
3. دستگاه بسته بندی وکیوم محفظه (Chamber Vacuum Sealer):
این نوع دستگاه وکیوم با ایجاد خلأ در داخل محفظه، هوا را از کیسه خارج می‌کند. دستگاه های وکیوم محفظه، بزرگ‌تر از درزگیرهای لبه هستند و به دلیل هزینه بالا اغلب در محیط‌های تجاری یافت می‌شوند. تنظیمات کنترل دیجیتال به کاربران این امکان را می‌دهد تا میزان وکیوم موردنظر را برای خروج هوا تنظیم کنند. درزگیرهای محفظه گزینه‌ای عالی برای محصولاتی با مایعات زیاد یا تمام مایعات هستند.
چگونگی کارکرد دستگاه وکیوم لبه زن
پیش از توضیح نحوه عملکرد دستگاه وکیوم لبه زن، اجازه دهید مروری بر فرایند کلی استفاده از این دستگاه داشته باشیم:
• پر کردن کیسه: کاربر مواد غذایی یا هر محصول دیگری که می‌خواهد بسته‌بندی کند درون کیسه مخصوص وکیوم قرار می‌دهد.
• قرارگیری کیسه: درب دستگاه باز شده و انتهای باز کیسه روی لبه دستگاه قرار می‌گیرد.
• بستن و اعمال فشار: پس از تراز شدن کیسه، درب دستگاه بسته و به سمت پایین فشار داده می‌شود.
• مکش هوا: پمپ وکیوم دستگاه شروع به خارج‌کردن هوا از داخل کیسه می‌کند.
• ایجاد دوخت: پس از تکمیل فرایند وکیوم، دستگاه لبه کیسه را حرارت داده و ذوب می‌کند تا درز محکمی ایجاد شود.
• چراغ نشانگر: چراغی بر روی دستگاه روشن شده و نشان می‌دهد فرایند کامل شده است.
• باز کردن درب: با فشردن دکمه مخصوص، وکیوم دستگاه آزاد شده و امکان باز کردن درب فراهم می‌گردد.
دستگاه‌های وکیوم لبه زن از مخزن مایعات با واشر برای ایجاد یک درزه کاملاً بسته استفاده می‌کنند. پس از بستن درب، پمپ وکیوم داخلی می‌تواند عمل مکش هوا از کیسه را آغاز کند.
همچنین، سوراخ کوچکی در آن وجود دارد که پس از بستن درب، هوا از طریق آن از کیسه خارج می‌شود. پمپ وکیوم داخلی، بخش اصلی دستگاه وکیوم لبه‌زن به شمار می‌رود و لوله‌ای به این سوراخ متصل است تا عمل مکش هوا انجام شود.
پس از خارج‌کردن هوا، سیم دوخت حرارت دیده و شروع به ذوب کردن لبه‌های کیسه می‌کند تا درز محکمی ایجاد شود. برای محافظت از سیم، نواره‌ای بر روی و زیر آن قرار گرفته است.
ازآنجایی‌که ناحیة دوخت، وکیوم ایجاد کرده است، برای باز کردن درب دستگاه باید دکمة مخصوص را فشار دهید تا وکیوم آزاد شود.
نحوه عملکرد دستگاه بسته بندی وکیوم با درزگیر نازلی
مشابه درزگیر لبه‌ای، قبل از بررسی نحوه عملکرد، اجازه دهید مراحل اولیه استفاده از دستگاه درزگیر را مرور کنیم:
• قراردادن محصول: کاربر محصول را داخل کیسه مخصوص بسته بندی خلأ قرار می‌دهد.
• قرارگیری نازل: نازل را باید در انتهای باز کیسه قرارداد و از تماس آن با محتویات داخلی کیسه خودداری کرد.
• قرارگیری لبه کیسه: انتهای کیسه باید روی سیم درزگیر و بین میله درزگیر قرار گیرد.
• ایجاد خلا: با فشردن پدال پا، میله درزگیر پایین آمده و انتهای باز کیسه را فشار می‌دهد. نازل تا زمانی که پدال پا رها شود، هوا را از کیسه خارج می‌کند.
• رسیدن به خلا مطلوب: پس از متوقف‌شدن خروج هوا، نازل جمع می‌شود.
• ایجاد درز: سیم درزگیر داغ شده و شروع به درزگیری کیسه می‌کند.
• خنک‌شدن درز: پس از اتمام زمان درزگیری، برای اکثر کیسه‌ها به زمان خنک‌سازی نیاز است تا درز خنک شود.
• باز شدن درزگیر و خارج‌کردن کیسه: پس از اتمام کار، میله درزگیر باز می‌شود و کیسه را می‌توان از دستگاه درزگیر خارج کرد.
دستگاه‌های بسته بندی وکیوم با درزگیر نازلی در محیط‌های تجاری محبوب هستند و به‌صورت استاندارد با پمپ خلا داخلی یا خارجی عرضه می‌شوند. زمان درزگیری و خنک‌شدن در بسیاری از دستگاه‌های درزگیر نازلی نسبت به زمان خروج هوا طولانی‌تر است.
این دستگاه‌ها نسبت به اکثر دستگاه‌های درزگیر لبه‌ای قطعات متحرک بیشتری دارند، اما اغلب بسیار سریع‌تر هستند.
پس از قرارگیری نازل در کیسه و فشاردادن پدال پا، میله درزگیر روی کیسه بسته می‌شود. خروج هوا از طریق نازل با استفاده از پمپ خلا یا ونتوری (در صورت استفاده از کمپرسور خارجی) آغاز شده و کیسه به‌دور محصول پیچیده شده، سفت می‌شود.
میله درزگیر بیشتر بسته شده و درزگیری شروع می‌شود. هنگام ایجاد درز، مهم است که هیچ چین و چروکی در کیسه وجود نداشته باشد. جریان الکتریکی از طریق ترمینال‌های موجود در هر انتها، سیم را داغ‌کرده و باعث چسبیدن لبه‌ها به هم می‌شود.
پس از ایجاد درز، جریان الکتریکی قطع شده و میله درزگیر بسته باقی می‌ماند تا زمان خنک‌شدن فراهم شود.
با باز شدن میله درزگیر، کیسه را می‌توان خارج کرد. برای عملکرد صحیح دستگاه درزگیر، عملگرهای بادی (سیلندرهای پنوماتیکی) در طول فرایند درگیر و خارج از مدار می‌شوند.
سرعت دستگاه درزگیر نازلی اغلب قابل‌رقابت نیست. با استفاده از کمپرسور خارجی و تنظیمات PSI مناسب، کیسه‌ها می‌توانند ظرف چند ثانیه یا کمتر از اکسیژن خالی شوند. درزگیرهای نازلی برای اشیای بزرگ و حجیم که نیاز به خروج هوای زیادی دارند، عالی هستند.
دستگاه بسته بندی وکیوم محفظه دار چگونه عمل می‌کند؟
دستگاه های بسته بندی وکیوم محفظه دار با ایجاد خلا در محفظه، هوا را از ظروف خارج می‌کنند. اجازه دهید نگاهی به عملکرد اولیه یک دستگاه وکیوم کننده محفظه دار بیندازیم:
• قرار دادن محصولات داخل کیسه: محصولاتی که قصد بسته بندی آن ها را دارید داخل کیسه ای قرار دهید که اندازه آن با محفظه دستگاه مطابقت داشته باشد.
• قراردادن دهانه کیسه روی لبه درزگیر: انتهای باز کیسه را روی لبه مخصوص درزگیری آویزان کنید.
• بستن درب و شروع فرایند: درب دستگاه را ببندید و دکمه شروع را فشار دهید.
• ایجاد خلا و درزگیری: با پایین آمدن درب، هوا از داخل کیسه خارج می‌شود. پس از تکمیل درزگیری، نیاز به خنک‌شدن وجود دارد.
• باز کردن درب: خلا از محفظه خارج می‌شود و درب برای برداشتن کیسه قابل باز شدن است.
دستگاه های بسته بندی وکیوم محفظه دار برای مصارف تجاری بسیار مناسب هستند؛ چرا که امکان بسته بندی و وکیوم کردن بیش از یک کیسه در یک‌چرخه وجود دارد. اکثر دستگاه‌های وکیوم کننده محفظه دار دارای تایمر دیجیتال و تنظیماتی برای میزان حذف هوا و زمان درزگیری هستند. بسته به مدل و شرکت سازنده، این دستگاه‌ها ممکن است از پمپ وکیوم داخلی یا پمپ ونتوری خارجی استفاده کنند.
دستگاه های بسته بندی وکیوم محفظه دار قادر به درزگیری چند کیسه به طور هم‌زمان هستند، به شرطی که کیسه‌ها داخل محفظه و ناحیه درزگیری جای بگیرند. این دستگاه‌ها برای درزگیری سریع مایعات، غلات و سایر محصولات ایده‌آل هستند. برخی از مدل‌ها را می‌توان با کمپرسور خارجی و درب‌های پنوماتیک (بادی) برای بسته بندی وکیوم اتوماتیک استفاده کرد.
سخن پایانی
دستگاه‌های بسته‌بندی وکیوم، ابزاری ارزشمند برای حفظ طراوت و کیفیت محصولات غذایی و غیر غذایی هستند. با حذف اکسیژن از بسته‌بندی، این دستگاه‌ها به افزایش طول عمر محصول، جلوگیری از رشد باکتری‌ها، حفظ طعم و مزه، و بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی کمک می‌کنند.
انتخاب دستگاه بسته‌بندی وکیوم مناسب، به عوامل مختلفی مانند نوع محصول، حجم تولید، و بودجه شما بستگی دارد. با درنظرگرفتن مزایا و کاربردهای متنوع این دستگاه‌ها، می‌توان گفت که سرمایه‌گذاری در یک دستگاه بسته‌بندی وکیوم، می‌تواند برای بسیاری از کسب‌وکارها، مزایای اقتصادی و کیفی قابل‌توجهی به ارمغان بیاورد.
علاوه بر موارد ذکر شده در متن مقاله، در اینجا چند نکته تکمیلی راجع به دستگاه‌های بسته‌بندی وکیوم ارائه می‌شود:
• نگهداری: برای حفظ عملکرد بهینه دستگاه، لازم است به طور مرتب تمیز و نگهداری شود. دستورالعمل‌های سازنده را برای تمیزکردن و تعویض قطعات، به‌دقت دنبال کنید.
• ایمنی: هنگام کار با دستگاه بسته‌بندی وکیوم، نکات ایمنی را رعایت کنید. از پوشیدن لباس و تجهیزات محافظ مناسب مانند دستکش و عینک ایمنی اطمینان حاصل کنید.
• کاربردهای خلاقانه: بسته‌بندی وکیوم فقط برای مواد غذایی محدود نمی‌شود. از این روش می‌توان برای بسته‌بندی قطعات الکترونیکی، لوازم آرایشی، و سایر محصولاتی که به محافظت در برابر هوا و رطوبت نیاز دارند نیز استفاده کرد.
با استفاده صحیح و اصولی از دستگاه بسته‌بندی وکیوم، می‌توانید از مزایای متعدد آن برای ارتقای کیفیت محصولات و رونق کسب‌وکار خود بهره‌مند شوید.
