این روزها بسته بندی‌های بلیستر بخش بزرگی از صنعت بسته بندی را به خود اختصاص داده‌اند. این نوع بسته بندی‌ها مزایا و ویژگی‌هایی دارند که از جمله آنها میتوان به امکان مشاهده محصول در هنگام خرید اشاره کرد. همچنین این روش از بسته بندی سبب حفاظت از محصول در برابر عوامل محیطی می‌گردد. برای بسته بندی‌های بلیستر نیاز به چسب بلیستر و سایر تجهیزات است. حال بهتر است ببینیم که چسب بلیستر چیست و چه کاربردهایی در صنایع مختلف دارد.
چسب بلیستر چیست؟
چسب بلیستر (Blister) یک چسب صنعتی است که از مواد به خصوصی ساخته میشود. این چسب معمولا برای اتصال قطعات فلزی، پلاستیکی و چوبی به هم استفاده میشود و در بسیاری از صنایع از جمله صنایع خودروسازی، الکترونیک و هوافضا مورد استفاده قرار می‌گیرد. چسب بلیستر به دلیل خصوصیات خاص خود همچون مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر ضربه، انعطاف پذیری بالا، پایداری شیمیایی، مقاومت در برابر اشعه UV و رطوبت، محبوبیت بسیار زیادی در صنایع مختلف پیدا کرده است.
چسب بلیستر همان چسب وکیوم است و با این عنوان نیز شناخته میشود. این چسب، وکیوم را به مقوا چسبانده و سبب اتصال محکم در آن می‌گردد. در رابطه با ویژگی چسب بلیستر باید اشاره شود که این چسب به صورت مایع و معمول روی مقوا منتقل شده و خشک میشود. مرحله دوم هم چسب در دمای بالای 100 درجه قرار گرفته و فشار دستگاه بر روی آن ایجاد میشود. در این شرایط معمولا از دستگاه‌های پرس هیدرولیکی استفاده میشود که نیاز به فشار دارند. زمانی که چسب در دستگاه قرار می‌گیرد، مجدد به شکل مایع درآمده و سپس خشک میشود. این عمل سبب میشود تا چسب بلیستر طلق را که میتواند از جنس پی وی سی یا پت باشد، به خوبی بر روی مقوا بچسباند. خوب است اشاره شود که چسب بلیستر امکان چسباندن دو طلق به هم یا دو مقوا به هم را نیز دارد.
انواع چسب بلیستر
چسب بلیستر با کیفیت‌های مختلفی موجود است و به صورت تولید داخلی و خارجی در بازار یافت میشود. این دسته از چسب‌ها به دو صورت پایه آب و پایه حلال وجود دارند. در پایه حلال از مواد شیمیایی جهت رقیق کردن چسب استفاده میشود. افراد میتوانند بسته به شرایط از چسب بلیستر مخصوص استفاده کرده و از ویژگی‌های آن به خوبی بهره مند شوند. با این حال در بیشتر کشورهای دنیا از چسب بلیستر با پایه آب استفاده بیشتری میشود. چرا که این چسب سبب وارد شدن آسیبات کمتر به محیط زیست شده و از نظر زیست محیطی بهتر می‌باشد.
در رابطه با کیفیت چسب بلیستر باید اشاره شود که هر چقدر این چسب‌ها از کیفیت بهتری برخوردار باشند، پس از چسبیدن روی مقوا در حدود 6 الی 10 ماه بدون افت عمل کرده و باز نمی‌شوند. اما اگر از چسب‌های متفرقه و بی‌کیفیت بلیستر استفاده شود، ممکن است در همان ابتدای کار از پرس جدا گردد که این موضوع سبب ارائه بسته بندی نامناسبی هم میشود.
بسته بندی بلیستر چیست؟
همانطور که در ابتدای بخش اشاره کردیم، بسته بندی بلیستر از انواع بسته بندی‌های محبوب و پرطرفدار است. در واقع این روزها بسته‌های بلیستر بخش بزرگی از صنعت بسته بندی جهانی را به خود اختصاص داده‌اند. دلیل آن هم به خاطر مزایا و ویژگی‌هایی است که این نوع بسته بندی دارد. این روش سبب نمایش محصول به صورت واضح شده و آن را از عوامل محیطی و هرگونه دسترسی و آلودگی به خوبی محفوظ نگه می‌دارد. چسب‌های بلیستر برای بسته بندی اغلب محصولات از داروها تا اسباب بازی‌ها، سخت افزارها و لوازم الکترونیکی و غیره استفاده می‌شوند.
چسب‌های مورد استفاده در بسته بندی بلیستر، در فرآیند تولید با سرعت بالا نقش دارند. برای همین این مواد باید چسبندگی خوبی داشته باشند و خیلی سریع بچسبند و شفافیت خود را حفظ نمایند. برای انتخاب چسب مناسب در بسته بندی بلیستر باید به مواردی چون نوع چسب، وزن چسب، زمان خشک شدن، شرایط نگهداری، تعاملات منفی با محصول و غیره توجه گردد.
فرآیند بسته بندی بلیستر
بسته بندی بلیستر، با طراحی قالب شروع میشود. پس از آن سازنده یک قالب منفی با توجه به شکل محصول می‌سازد. بر این اساس یک استوک فلزی با مجموعه‌ای از حفره‌ها آسیاب شده تا قالب منفی با استفاده از دستگاه سی ان سی آماده گردد. سپس قالب در دستگاه شکل دهی مورد نصب قرار می‌گیرد. فرآیند شکل دهی هم میتواند به صورت شکل دهی سرد یا شکل دهی گرم باشد. این بستگی به فیلم‌های مورد استفاده هم دارد. فیلم‌های پلاستیکی همچون فیلم پی وی سی، با شکل دهی گرم و حرارتی مورد پردازش قرار می‌گیرند. اما برای فیلم‌های آلومینیومی از شکل دهی سرد استفاده می‌کنند. زمانی که فیلم در داخل دستگاه حرکت می‌کند، با فشار هوا یا فشار دادن قالب مثبت شکل دهی صورت می‌گیرد.
در رابطه با اپراتورهای فرآیند بسته بندی بلیستر باید اشاره شود که این اپراتورها نمونه‌هایی را از خط بسته بندی برای بررسی کیفیت انتخاب می‌کنند. بیشتر این بررسی‌ها روی محصولات دارویی صورت می‌گیرد. با این حال جهت اطمینان میتوان این کار را برای کلیه مواد انجام داد. برای تست بسته بندی هم میتوان از روش غوطه ور کردن در آب استفاده کرد. در این روش تنها چند لحظه کارت بلیستر مورد بررسی قرار گرفته تا وجود هرگونه نقص در مهر و موم یا آسیب به بسته مشخص شود. البته این روش کل تولید را بازرسی نکرده و یک روش محدود به شمار می‌رود. برای ارائه اطلاعات محصول و جلب توجه خریداران هم باید به چاپ در بسته بندی بلیستر توجه گردد. این چاپ‌ها معمولا با چاپ فلکسوگرافی اعمال می‌شوند.
بسته بندی بلیستر چه مزایایی دارد؟
در رابطه با مزایای بسته بندی بلیستر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
زیبایی و جذابیت بیشتر بسته بندی
با استفاده از روش بلیستر میتوان سبب زیبایی و جذابیت بیشتر محصولات شده و آنها را با تجربه بصری بهتری به بازار عرضه کرد. در این روش میتوان از مقواهای چاپی با کیفیت استفاده کرده و از طریق طراحی مناسب بر روی آنها، سبب گیراتر شدن بسته بندی محصولات شد.
حفاظت از محصولات
برخی از محصولات باید در یک زمان خاصی به مصرف برسند. در این شرایط استفاده از محفظه‌های مناسب سبب میشود تا بتوان تازگی آنها را برای مصرف کننده حفظ کرد. برای همین محصولاتی چون گیاهان و سبزیجات، داروها و مواردی از این دست میتوانند با استفاده از روش بلیستر مورد بسته بندی قرار بگیرند.
محافظت از محصول در برابر دستکاری
بسته‌های بلیستر به صورتی هستند که تا پیش از باز شدن توسط مشتری، امکان دستکاری توسط سایر افراد را ندارند. در واقع اگر این بسته‌ها مورد دستکاری قرار بگیرند، به طور واضح مشخص شده و قابل تشخیص می‌گردند. از این رو با بسته‌های بلیستر میتوان از جایگزین کردن و تعویض محصولات جلوگیری کرد. این امر در بسیاری از صنایع خصوصا صنعت دارویی بسیار اهمیت دارد و سبب عرضه محصولات به شکل اورجینال و اصل می‌گردد.
امکان مشاهده پیش از خرید
بسته بندی بلیستر به مصرف کنندگان و مشتریان این اجازه را می‌دهد تا پیش از خرید محصول، محتویات موجود در بسته را مشاهده کرده و با اطمینان خاطر بیشتری برای خرید اقدام نمایند. دلیل آن هم به خاطر استفاده از مواد شفاف و با کیفیت در این قبیل بسته بندی‌ها است.
امکان سفارشی سازی
تولید کنندگان میتوانند با بسته بندی بلیستر، بسته محصول را به شکل خاص و سفارشی تولید کنند. این باعث میشود تا محصولات بیشتر مورد توجه قرار بگیرند و با محصولات دیگر تمایز و تفاوت بیشتری داشته باشند.
وزن کم
از دیگر مزایا و ویژگی‌های بسته بندی بلیستر میتوان به وزن نسبتا کم آن اشاره کرد. وزن کم بسته بندی باعث میشود تا محصول از حمل و نقل آسانی برخوردار باشد و توسط انبارداران و همچنین مشتریان به راحتی مورد جابجایی و حمل قرار بگیرد. برخی از این بسته‌ها حاوی براکت‌های استانداردی هستند که انبار کردنشان را تسهیل کرده و کار را برای افراد راحت می‌نمایند.
مهمترین کاربرد چسب بلیستر و بسته بندی بلیستر
یکی از ویژگی‌های مهم بسته بندی بلیستر این است که به خوبی مهر و موم می‌شوند و از محصول در برابر هرگونه عامل محیطی همچون گرد و غبار و آلودگی به خوبی حفاظت می‌کنند. برای همین از آن بیشتر در صنایع پزشکی و دارویی استفاده میشود. در کنار آن هم میتوان به موارد دیگری چون بسته بندی لوازم آرایشی، باتری‌ها، لوازم الکترونیکی و مواد دیگری همچون مسواک و نخ دندان اشاره کرد. در رابطه با هزینه بسته بندی بلیستر باید اشاره شود که به طور کلی از آنجایی که این روش پیچیدگی زیادی ندارد، نسبت به برخی از روش‌های دیگر کم هزینه‌تر است. همچنین قیمت چسب بلیستر بر اساس نوع آن، بر روی هزینه کار تاثیر دارد.
جمع بندی
چسب بلیستر یا وکیوم یکی از موادی است که در بسته بندی بلیستر کاربرد دارد. بسته بندی بلیستر جزو روش‌های بسیار قابل توجه بوده و از آن در صنایع مختلفی استفاده می‌گردد. این روش مزایای زیادی دارد که از جمله آن میتوان به حفظ یکپارچگی محصول، ایمنی در برابر دستکاری، نمایش واضح محصول و هزینه مطلوب اشاره کرد. چسب‌های بلیستر انواع مختلفی هم دارند و با کیفیت‌های متفاوتی در بازار به فروش می‌رسند.
