وکیوم فرمینگ چیست؟
وکیوم فرمینگ فرایندی است که طی مراحل مختلف یک ورق پلاستیکی به اندازه ای که نرم و انعطاف پذیر شود ، حرارت می بیند و در مرحله بعد با ایجاد فشار منفی از طریق کشیدن هوا از تعدادی سوراخ، ورق پلاستیکی گرما دیده روی قالب سردی مینشیند، در نهایت ورق پلاستیکی سرد و سخت شده و به شکل قالب در میآید.
وکیوم فرمینگ یکی از قدیمی ترین روش های پردازش مواد پلاستیکی است. محصولاتی که با این روش تولید می شوند همواره با ما در ارتباطند و نقش مهمی را در زندگی روزمره ما ایفا می کنند.
یکی از روش های پردازش مواد پلاستیکی در زمینه بسته بندی، شکل دهی حرارتی خلاء(وکیوم فرمینگ) می باشد، که صنایع وکیوم فرمینگ خاور وکیوم در ارائه خدمات بسته بندی، از این روش استفاده می نماید.
وکیوم فرمینگ یکی از بهترین روش ها برای بسته بندی محصولاتی از قبیل لوازم آرایشی و بهداشتی ، ابزار آلات ، مواد غذایی ، شیرینی و شکلات ، محصولات الکترونیکی و … می باشد. بسیاری از قطعات پلاستیکی از ظروف یک بار مصرف گرفته تا بسته بندی تخم مرغ و امثال آنها با روش وکیوم فرمینگ تولید میشوند.
مواد مورد استفاده در وکیوم فرمینگ
در وکیوم فرمینگ، از انواع مختلف پلاستیکها استفاده میشود که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- PVC (پلیوینیل کلراید): یکی از مواد پرکاربرد در این فرآیند است که ویژگیهایی مانند انعطافپذیری و استحکام بالا دارد.
- ABS (اکریلونیتریل بوتادین استایرن): مقاوم در برابر ضربه و گرما است.
- پلیاستایرن: مناسب برای تولید قطعات با دقت بالا و جزئیات زیاد.
- آکریلیک: برای تولید قطعات شفاف و مقاوم در برابر UV استفاده میشود.
وکیوم فرمینگ ABS

فرآیند وکیوم فرمینگ بر روی بسیاری از پلاستیکها و ترموپلاستها قابل انجام است. در واقع برای این فرآیند میتوان از انواع مواد مختلفی استفاده کرد. ABS هم که یکی از این مواد است که در بسیاری از صنایع کاربرد دارد. دلیل کاربرد زیاد ورق ABS در فرآیند وکیوم فرمینگ و تولید قطعات، خواصی چون مقاومت بالا در برابر ضربات، مقاومت در برابر مواد شیمیایی و جذب رطوبت کم است. این ماده در برابر مواد شیمیایی مقاومت خوبی دارد و میتواند در برابر اسیدهای معدنی، بازها، روغنها و مواد معدنی دیگر به خوبی ماهیت خود را حفظ کند. ورق ABS از قابلیت ماشین کاری نیز برخوردار است و امکان شکل دهی به آن از طریق اعمال حرارت فراهم است. برای همین است که این ماده در فرآیند وکیوم فرمینگ و تولید قطعات وکیوم کاربرد زیادی دارد. نحوه وکیوم فرمینگ ورق ABS نیز همچون سایر مواد است. در اینجا به طور خلاصه به این عملیات اشاره میکنیم:
- در ابتدا باید ورق ABS را در بخش ورق گیر دستگاه قرار داد.
- سپس از طریق هیتر باید به آن گرما اعمال کرده تا به حالت منعطف و شکل پذیری برسد.
- پس از نرم شدن ورق، باید آن را روی قالب قرار داده و به وسیله پمپ خلا هوای موجود میان آن و قالب را تخلیه کرد. این عمل سبب قرارگیری ورق ABS بر روی قالب و گرفتن فرم آن میشود.
- در نهایت باید با سرد شدن ورق، آن را از روی قالب وکیوم فرمینگ جدا کرده و درصورت نیاز لبههای آن را صاف کرد.
وکیوم فرمینگ PET

PET یا همان پلی اتیلن ترفتالات ماده دیگری است که از آن میتوان در فرآیند وکیوم فرمینگ و تولید قطعات وکیوم استفاده کرد. این ماده از استحکام مکانیکی بالایی برخوردار است و پایداری ابعادی خوبی دارد. همچنین ورق PET در برابر مواد شیمیایی دارای مقاومت مناسبی بوده و جذب رطوبت در آن بسیار کم و ناچیز است. در حال حاضر از این ماده در بسیاری از کشورها برای ساخت رزین بطری و تولید الیاف پلی استر استفاده میشود. البته در کشور ایران این ماده بیشتر جهت ساخت بطریهای آشامیدنی مورد استفاده قرار میگیرد.
در رابطه با کاربرد ورق PET در بسته بندی وکیوم فرمینگ و تولید قطعات وکیوم باید اشاره شود که مواد پلی اتیلن ترفتالات به صورت گرانول در خط تولید قرار گرفته و به صورت ورقهای و با ضخامت مشخصی تولید میشوند. پس از آن این ورقها در دستگاههای وکیوم فرمینگ به صورت اتومات یا دستی استفاده میشوند و مورد حرارت دهی قرار میگیرند. با اعمال حرارت بر روی ورق PET، میتوان آن را به شکل قالب و قطعه نهایی درآورده و به بازار عرضه کرد. بسته بندی وکیوم فرمینگ با PET مزایای زیادی دارد که در اینجا به مهمترین آنها اشاره میکنیم:
- کارایی بالا و مقرون به صرفه بودن
- کاهش میزان آسیب دیدگی به محصولات
- کیفیت بالا برای بسته بندی و ایجاد ظاهری شفاف و جذاب
- نگهداری مناسب از محصول در برابر مواد شیمیایی، عوامل مکانیکی و فیزیکی
آخرین نمونه کارهای وکیوم فرمینگ
وکیوم فرمینگ PET
فرآیند وکیوم فرمینگ
فرآیند وکیوم فرمینگ به صورت گامبهگام انجام میشود:
- گرم کردن ورق پلاستیکی: ابتدا ورق پلاستیکی به دمای مناسب برای فرمدهی گرم میشود.
- انتقال ورق به قالب: ورق نرم شده بر روی قالب مورد نظر قرار میگیرد.
- ایجاد خلاء: با استفاده از وکیوم، ورق پلاستیکی به سطح قالب فشار داده شده و به شکل قالب درمیآید.
- برش و تکمیل: پس از فرمدهی، قطعه تولید شده برش خورده و آماده استفاده میشود.
کاربردهای وکیوم فرمینگ
وکیوم فرمینگ در بسیاری از صنایع کاربرد دارد، از جمله:
- بسته بندی: تولید بسته بندی های پلاستیکی مختلف برای صنایع غذایی، دارویی و الکترونیکی.
- صنعت خودرو: استفاده در تولید قطعات پلاستیکی مختلف مانند داشبوردها، پنلها و پوششهای داخلی خودرو.
- صنعت الکترونیک: تولید قطعات و پوششهای پلاستیکی برای وسایل الکترونیکی مانند تلویزیونها، موبایلها و لوازم خانگی.
- صنعت پزشکی: تولید قطعات خاص برای تجهیزات پزشکی و بستهبندیهای بهداشتی.
چرا وکیوم فرمینگ را انتخاب کنیم؟
انتخاب وکیوم فرمینگ برای تولید قطعات پلاستیکی به دلیل مزایای متعدد آن، از جمله هزینههای پایین، سرعت تولید و دقت بالا، گزینهای ایدهآل است.
این روش میتواند به شما کمک کند تا محصولات با کیفیت بالا و مطابق با نیازهای خاص خود تولید کنید.
همچنین، وکیوم فرمینگ بهطور ویژه برای تولید مقادیر کم یا زیاد و انواع مختلف قطعات مناسب است.
سوالات متداول تخصصی درباره وکیوم فرمینگ
1. وکیوم فرمینگ چه تفاوتی با سایر روشهای ترموفرمینگ دارد؟
وکیوم فرمینگ یکی از روشهای ترموفرمینگ است که در آن ورق پلاستیکی با استفاده از گرما نرم شده و تحت فشار خلاء روی قالب قرار میگیرد. این روش بهویژه برای تولید قطعات با ضخامت یکنواخت و جزئیات دقیق مناسب است، در حالی که روشهای دیگر مانند پلیمریزاسیون با فشار یا کشش ممکن است در تولید قطعات با ضخامتهای مختلف و پیچیدگیهای بیشتر محدودیتهایی داشته باشند.
2. چه عواملی بر کیفیت قطعات تولیدی با وکیوم فرمینگ تأثیر میگذارند؟
عوامل مختلفی مانند دمای ورق پلاستیکی، فشار خلاء، طراحی قالب و زمان فرآیند میتوانند بر کیفیت قطعات تولیدی تاثیر بگذارند. بهویژه دقت در تنظیم دما و فشار خلاء برای جلوگیری از مشکلاتی مانند ترک خوردگی، چین و چروک و یا عدم یکنواختی ضخامت پلاستیک اهمیت دارد.
3. آیا وکیوم فرمینگ برای تولید قطعات پیچیده با جزئیات ریز مناسب است؟
بله، وکیوم فرمینگ برای تولید قطعات پیچیده و با جزئیات ریز بسیار مناسب است. این روش امکان تولید قطعات با اشکال پیچیده و دقیق را فراهم میآورد، بهویژه هنگامی که نیاز به دقت بالا در ابعاد و جزئیات سطحی وجود داشته باشد. قالبهای دقیق و کنترلشده باعث میشوند که فرآیند تولید با کیفیت بالا انجام شود.
4. چه نوع موادی برای وکیوم فرمینگ مناسبتر هستند و چرا؟
مواد پلاستیکی مانند PVC، ABS، پلیاستایرن و آکریلیک معمولاً برای وکیوم فرمینگ استفاده میشوند. این مواد به دلیل ویژگیهایی چون انعطافپذیری، استحکام بالا، مقاومت در برابر ضربه و قابلیت شکلپذیری خوب پس از گرم شدن، برای فرآیند وکیوم فرمینگ بسیار مناسب هستند.
5. آیا وکیوم فرمینگ برای تولید قطعات با حجم تولید بالا مقرون به صرفه است؟
بله، وکیوم فرمینگ برای تولید قطعات با حجم متوسط و بالا بسیار مقرون به صرفه است. این روش با هزینه پایین قالبسازی و توانایی تولید قطعات در زمان کوتاه، برای تولید انبوه قطعات پلاستیکی بهویژه در صنایع بستهبندی، خودروسازی و الکترونیک گزینهای اقتصادی است. در حالی که برای تولید مقادیر بسیار زیاد، ممکن است استفاده از روشهای دیگری مانند تزریق پلاستیک به صرفهتر باشد.